Ο Όλυμπος είναι το ψηλότερο βουνό της Ελλάδας. Βρίσκεται στην περιοχή Ολύμπου στα σύνορα Θεσσαλίας και Μακεδονίας, μεταξύ των περιφερειακών μονάδων Πιερίας και Λάρισας, περίπου 80 χλμ. Νοτιοδυτικά από τη Θεσσαλονίκη. Ο Όλυμπος διαθέτει 52 κορυφές και βαθιά φαράγγια. Η υψηλότερη κορυφή, ο Μύτικας, που σημαίνει «μύτη», ανέρχεται σε 2.919 μέτρα (9.577 πόδια). Είναι μια από τις υψηλότερες κορυφές στην Ευρώπη από την άποψη της τοπογραφικής προβολής.

Ο Όλυμπος είναι γνωστός στην ελληνική μυθολογία ως το σπίτι των Ελλήνων θεών, στην κορυφή του Μύτικα. Σημειώνεται επίσης για την εξαιρετική βιοποικιλότητα και την πλούσια χλωρίδα του. Πρόκειται για Εθνικό Πάρκο, το πρώτο στην Ελλάδα, από το 1938. Είναι επίσης ένα παγκόσμιο αποθεματικό της βιόσφαιρας.

Κάθε χρόνο, χιλιάδες επισκέπτες θαυμάζουν την πανίδα και τη χλωρίδα του, περιηγούνται στις πλαγιές του και ανεβαίνουν τις κορυφές του. Οργανωμένα καταφύγια στο βουνό και διάφορες διαδρομές ορειβασία και αναρρίχηση είναι διαθέσιμες. Η συνήθης αφετηρία για την αναρρίχηση του Ολύμπου είναι η πόλη του Λιτόχωρου, στους ανατολικούς πρόποδες του βουνού, σε απόσταση 100 χλμ. Από τη Θεσσαλονίκη.

Ολόκληρη η περιοχή του Ολύμπου της Πιερίας κηρύχθηκε αρχαιολογικός και ιστορικός χώρος για τη διατήρηση του μνημειακού και ιστορικού της χαρακτήρα. Πέντε χιλιόμετρα μακριά από τη θάλασσα βρίσκεται το Δίον, η ιερή πόλη των αρχαίων Μακεδόνων, αφιερωμένη στον Δία και στους Δώδεκα Θεούς του Ολύμπου. Η ευημερία της διήρκεσε από τον 5ο αιώνα π.Χ. έως τον 5ο αιώνα μ.Χ. Οι ανασκαφές, που συνεχίζονται από το 1928, αποκάλυψαν πολυάριθμα ευρήματα της μακεδονικής, ελληνιστικής και ρωμαϊκής περιόδου. Σήμερα υπάρχει ένα μοναδικό αρχαιολογικό πάρκο 200 εκταρίων, με την αρχαία πόλη και τους ιερούς χώρους λατρείας, έξω από τους τοίχους της. Πολλά αγάλματα και άλλα ανεκτίμητα αντικείμενα φυλάσσονται στο κοντινό αρχαιολογικό μουσείο του Δίον. Η Πίμπλη και η Λείβηθρα, δύο άλλες πόλεις στην περιοχή του Ολύμπου, συνδέονται με τον Ορφέα και τα «ορφικά» μυστήρια. Σύμφωνα με την παράδοση ο Ορφέας, γιος του Απόλλωνα και της Καλλιόπης (μια από τις Μούσες), δίδασκε εδώ τις μυστικιστικές τελετές λατρείας του Διονύσου (γνωστού και ως Βάκχος). Δίπλα στη θάλασσα, σε στρατηγική θέση, στις πύλες της Μακεδονίας βρίσκεται το Κάστρο του Πλαταμώνα, που χτίστηκε μεταξύ 7ου και 10ου αιώνα μ.Χ. στην αρχαία πόλη Ηράκλεια. Στα βόρεια βρίσκεται η αρχαία Πύδνα. Εδώ, το 168 π.Χ., πραγματοποιήθηκε η αποφασιστική μάχη μεταξύ των Μακεδόνων και των Ρωμαίων. Μεταξύ της Πύδνας και του Όλυμπου βρίσκονται μια οχυρωμένη έδρα επισκόπου από τη βυζαντινή περίοδο που ονομάζεται Λουλούδι και οι Μακεδονικοί τάφοι της Κατερίνης και του Κορινού.

Στην περιοχή του Ολύμπου, υπάρχουν επίσης πολλά χριστιανικά μνημεία, μεταξύ των οποίων και το υψηλότερο σε υψόμετρο εκκλησάκι του Ορθόδοξου Χριστιανισμού, αφιερωμένο στον Προφήτη Ηλία που κατα την ελληνική παράδοση συνδέεται άμεσα με βουνοκορφές που έχουν το ίδιο όνομα (Προφήτης Ηλίας), σε 2,803 μ. Χτίστηκε τον 16ο αιώνα από τον Άγιο Διονύσιο του Ολύμπου, ο οποίος ίδρυσε επίσης το σημαντικότερο μοναστήρι της περιοχής. Η παλαιά Μονή Διονυσίου (υψόμετρο 820 μ.) Βρίσκεται στο φαράγγι του Ενιπέα και είναι προσβάσιμη με αυτοκίνητο από το Λιτόχωρο. Έχει λεηλατηθεί και καεί από τους Οθωμανούς και το 1943 καταστράφηκε από τους Γερμανούς εισβολείς, οι οποίοι υποψιάζονταν ότι ήταν ένα καταφύγιο ανταρτών. Σήμερα έχει μερικώς αναστηλωθεί και λειτουργεί ως μετόχι της Νέας Μονής Διονυσίου, που βρίσκεται έξω από το Λιτόχωρο. Στο νότιο πόδι του Ολύμπου, σε δεσπόζουσα θέση (820 μ.) στο φαράγγι της Ζιλιανά, βρίσκεται η Μονή Κανάλου, 8 χλμ. από την Καρυά. Ιδρύθηκε το 1055 από τους μοναχούς Δαμιανό και Ιωακείμ και από το 2001 έχει αναστηλωθεί και λειτουργεί ως μοναστήρι. Ακόμη δυτικά, στην άκρη του ποταμού Μαυράτσα, στα 1.020 μ., Βρίσκεται η Μονή Αγίας Τριάδας Σπαρμού, η οποία άκμασε στις αρχές του 18ου αιώνα, διέθετε μεγάλη περιουσία και βοήθησε να ιδρύσει το διάσημο σχολείο Τσαριτσάνη. Εγκαταλείφθηκε το 1932, αλλά το 2000 ανακαινίστηκε πλήρως και επαναλειτούργησε ως ανδρική μονή, μετόχι της μητρόπολης της Ελασσόνας.

Η τρίτη ψηλότερη κορυφή του Ολύμπου, που ονομάζεται Άγιος Αντώνιος (2.817 μ.), Είναι γνωστό ότι ήταν τόπος ιερού του Δία στην αρχαιότητα με βάση αρχαιολογικά ευρήματα που ανακαλύφθηκαν το 1961. Στη σύγχρονη εποχή, μια σειρά εξερευνητών προσπάθησαν να μελετήσουν το βουνό και προσπάθησαν να φτάσουν στην κορυφή του. Στα παραδείγματα περιλαμβάνονται ο γάλλος αρχαιολόγος Leon Heuzey (1855), ο γερμανός εξερευνητής Heinrich Barth (1862) και ο Γερμανός μηχανικός Edward Richter. Ο Richter προσπάθησε να φτάσει στην κορυφή το 1911 αλλά απήχθη από κλέφτες, οι οποίοι επίσης σκότωσαν τους Οθωμανούς χωροφύλακες που τον συνόδευαν.

Μόλις ένα χρόνο μετά την απελευθέρωση της βόρειας Ελλάδας από την οθωμανική κυριαρχία, στις 2 Αυγούστου 1913, επιτεύχθηκε τελικά η άνοδος στην κορυφή του Ολύμπου. Οι Ελβετοί Frédéric Boissonnas και Daniel Baud-Bovy, βοηθούμενοι από έναν κυνηγό άγριων κατσίκων από το Λιτόχωρο, Χρήστο Κάκκαλο, ήταν οι πρώτοι που έφτασαν στην υψηλότερη κορυφή της Ελλάδας. Ο Κάκκαλος, ο οποίος είχε μεγάλη εμπειρία αναρρίχησης στον Όλυμπο, ήταν ο πρώτος από του τρεις που αναρριχήθηκε τον Μύτικα. Στη συνέχεια, και μέχρι το θάνατό του το 1976, ήταν ο επίσημος οδηγός για τον Όλυμπο. Το 1921, αυτός και ο Marcel Kurz έφτασαν στη δεύτερη υψηλότερη κορυφή του Ολύμπου, Στεφάνι. Με βάση αυτές τις εξερευνήσεις, ο Kurz το 1923 έγραψε το Le Mont Olympe, ένα βιβλίο που περιλαμβάνει τον πρώτο λεπτομερή χάρτη των κορυφών. Το 1928 ο ζωγράφος Βασίλης Ιθακήσιος ανέβηκε στον Όλυμπο μαζί με τον Κάκκαλο, φτάνοντας σε μια σπηλιά που ονόμασε Καταφύγιο των Μουσών και πέρασε πολλά καλοκαίρια ζωγραφίζοντας όψεις του βουνού. Ο Όλυμπος αργότερα φωτογραφήθηκε και χαρτογραφήθηκε λεπτομερώς από άλλους και επιτεύχθηκε μια σειρά αναρριχήσεων και χειμερινών αναβάσεων στις πιο απότομες κορυφές με δύσκολες καιρικές συνθήκες.

Η αναρρίχηση του Όρους Ολύμπου είναι μια μη τεχνική πεζοπορία, εκτός από την τελική ενότητα από τη σύνοδο κορυφής της Σκάλας μέχρι την κορυφή του Μύτικα, που είναι μια ανάβαση βράχου YDS κατηγορίας 3. Εκτιμάται ότι 10.000 άνθρωποι ανεβαίνουν στον Όλυμπο κάθε χρόνο, οι περισσότεροι από αυτούς φθάνοντας μόνο την κορυφή Σκολιό. Οι περισσότερες αναβάσεις στον Όλυμπο ξεκινούν από την πόλη του Λιτόχωρου, η οποία πήρε το όνομα Πόλη των Θεών λόγω της θέσης της στους πρόποδες του βουνού. Από εκεί ο δρόμος οδηγεί στα Πριόνια, όπου η ανάβαση αρχίζει από το κάτω μέρος του βουνού.

Γενικά το κλίμα του Ολύμπου μπορεί να περιγραφεί ως μεσογειακού τύπου με ηπειρωτική επίδραση. Οι τοπικές παραλλαγές του είναι το αποτέλεσμα της επίδρασης της θάλασσας και του τραχιού ανάγλυφου της περιοχής. Στις χαμηλότερες τοποθεσίες (Λιτόχωρο και στους πρόποδες) το κλίμα είναι τυπικά μεσογειακό, δηλαδή ζεστό και ξηρό το καλοκαίρι, ενώ είναι υγρό και κρύο το χειμώνα. Υψηλότερα είναι πιο υγρό και σφοδρό, με πιο έντονα φαινόμενα. Σε αυτές τις περιοχές χιονίζει συχνά όλο το χειμώνα, ενώ οι βροχές και το χιόνι δεν είναι ασυνήθιστα, ακόμα και το καλοκαίρι. Η θερμοκρασία ποικίλλει το χειμώνα από -10 ° C έως 10 ° C και το καλοκαίρι από 0 ° C έως 20 ° C, ενώ οι άνεμοι είναι σχεδόν καθημερινό φαινόμενο. Γενικά η θερμοκρασία μειώνεται κατά 1 ° C ανά 200 μέτρα υψομέτρου. Καθώς αυξάνεται το υψόμετρο, τα φαινόμενα είναι πιο έντονα και οι διακυμάνσεις της θερμοκρασίας και της υγρασίας είναι συχνά ξαφνικές.